Khí hậu ảnh hưởng như thế nào tới hương vị trà và Matcha Nhật Bản

Khí hậu ảnh hưởng như thế nào tới hương vị trà và Matcha? Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao trà đen từ Assam lại khác hẳn trà đen từ Darjeeling, hay vì sao matcha Nhật Bản – đặc biệt là Matcha Uji – lại có hương vị ngọt dịu, thanh khiết đến vậy? Câu trả lời nằm ở thiên nhiên, nhất là khí hậu và terroir (điều kiện địa lý).

Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những yếu tố khí hậu tác động đến cây trà, từ đó tạo nên hương vị độc đáo trong mỗi tách trà và từng chén matcha.

1. Khí hậu – yếu tố quyết định hương vị trà và matcha

Nhiệt độ, lượng mưa, độ cao, mùa vụ – tất cả ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển, tích lũy dưỡng chất của lá trà. Với matcha Nhật Bản, khí hậu ôn hòa, đất núi lửa màu mỡ và sương mù bao phủ quanh năm ở vùng Uji (Kyoto) tạo điều kiện lý tưởng để lá trà hấp thu dưỡng chất, giữ lại vị ngọt umami đặc trưng.

2. Nhiệt độ – từ trà Darjeeling đến Matcha Uji

• Vùng mát mẻ như Darjeeling (Ấn Độ) cho trà thanh, hương hoa.
• Nhiệt độ cao hơn tại Assam tạo trà đậm, nồng.
• Với Matcha Uji, khí hậu ôn hòa, ban ngày ấm áp, ban đêm mát lạnh giúp lá trà phát triển chậm, tạo hương vị cân bằng giữa ngọt (umami) và chát nhẹ (catechin).

Đặc biệt, trong quá trình sản xuất matcha, cây trà được che nắng 3–4 tuần trước khi thu hoạch để hạn chế quang hợp. Nhờ vậy, lá trà giữ được hàm lượng cao L-theanine – thành phần tạo nên vị ngọt dịu khó quên của matcha Nhật Bản.

3. Lượng mưa – cân bằng độ ngọt và hương vị

• Ở vùng khô: trà giàu hợp chất hương vị, đậm hơn.
• Ở vùng mưa nhiều: trà tươi mát, ngọt nhẹ.
• Vùng Uji có lượng mưa dồi dào, lại được bao quanh bởi sông Uji, tạo điều kiện cho cây trà matcha phát triển bền vững. Chính độ ẩm ổn định này giúp Matcha Uji duy trì vị ngọt thanh mượt, khác biệt với các loại matcha khác.

4. Độ cao – bí mật của Matcha Uji

Trà ở độ cao thường có hương vị tinh tế hơn nhờ phát triển chậm. Uji nằm trong khu vực có đồi núi xen kẽ đồng bằng, được bao phủ bởi sương mù dày đặc, giúp lá trà tránh ánh nắng gắt. Nhờ vậy, Matcha Uji có hương vị ngọt dịu, hậu vị kéo dài, bột mịn và màu xanh tươi sáng hơn so với matcha từ những vùng khác.

5. Mùa vụ – mùa nào cho hương vị matcha ngon nhất?

• First flush (ichibancha): vụ đầu mùa xuân, lá non nhất, giàu L-theanine, tạo ra loại matcha cao cấp nhất với hương vị ngọt, mượt, ít đắng.
• Second flush (nibancha): trà hè, lá già hơn, ít ngọt hơn, thường dùng cho matcha pha chế.
• Autumn harvest: ít phổ biến hơn trong matcha cao cấp, thường phục vụ sản xuất với số lượng lớn.

Vì vậy, nếu bạn muốn thưởng thức Matcha Uji thượng hạng, hãy tìm loại thu hoạch vào mùa xuân.

6. Terroir – Lý do vì sao Matcha Uji khác biệt

Khái niệm terroir (đất, nước, khí hậu, địa hình) giải thích vì sao trà từ Uji lại đặc biệt:

• Đất phù sa màu mỡ từ sông Uji.
• Khí hậu ẩm, sương mù bao phủ quanh năm.
• Truyền thống canh tác lâu đời từ thế kỷ 12 tại Kyoto.

Những yếu tố này kết hợp cùng phương pháp chế biến thủ công tinh xảo đã đưa Matcha Uji trở thành biểu tượng của matcha Nhật Bản, nổi tiếng khắp thế giới với hương vị umami độc đáo, màu xanh ngọc tươi sáng và độ mịn cao.

Kết luận: Khí hậu – chìa khóa mở ra thế giới hương vị matcha

Tới đây hẳn bạn đã hiểu khí hậu ảnh hưởng như thế nào tới hương vị trà và Matcha? Khí hậu không chỉ quyết định hương vị trà nói chung mà còn là bí quyết làm nên sự khác biệt của matcha Nhật Bản.

Nếu bạn yêu thích matcha nguyên chất, hãy thử Matcha Uji cao cấp, bạn sẽ cảm nhận vị ngọt thanh, hậu vị kéo dài và năng lượng thư thái.

Nếu bạn quan tâm đến nguồn gốc, hãy nhớ: khí hậu, thổ nhưỡng và truyền thống lâu đời tại Uji chính là “linh hồn” của matcha thượng hạng.